Ngubani ocela umhlaba: gcina ukuphepha kokudla, unake ukuphepha kokudla

Wonke umuntu unelungelo lokuthola ukudla okuphephile, okunempilo nokunempilo. Ukudla okuphephile kubalulekile ukukhuthaza impilo nokuqeda indlala. Kepha njengamanje, cishe i-1/10 yabantu emhlabeni isahlupheka ekudleni ukudla okungcolisiwe, futhi abantu abangama-420,000 bafa ngenxa yalokho. Ezinsukwini ezimbalwa ezedlule, obani abahlose ukuthi amazwe aqhubeke nokunaka ukuphepha kokudla komhlaba kanye nezinkinga zokuphepha kokudla, ikakhulukazi ekukhiqizeni ukudla, ukucubungula, ukuthengisa ukupheka, wonke umuntu kufanele abe nesibopho sokuphepha kokudla.

Emhlabeni wanamuhla lapho ukuphepha kokudla kukhula kukhule ngokwengeziwe, noma yisiphi isehlakalo sokuphepha kokudla singaba nomthelela omubi empilweni yomphakathi, ukuhweba kanye nomnotho. Kodwa-ke, abantu bavame ukuqaphela izindaba zokuphepha kokudla lapho ubutha bokudla buvela khona. Ukudla okungaphephile (okuqukethe amagciwane ayingozi, amagciwane, ama-parasites noma amakhemikhali) kungadala izifo ezingaphezu kuka-200, kusuka kuhudo kumdlavuza.

I-World Health Organisation incoma ukuthi ohulumeni kubalulekile ekuqinisekiseni ukuthi wonke umuntu angadla ukudla okuphephile nokunempilo. Abenzi bezinqubomgomo bangakhuthaza ukusungulwa kwezinhlelo ezizinzile zezolimo nezokudla, futhi bagqugquzele ukubambisana kwesiphambano phakathi kwezempilo yomphakathi, impilo yezilwane kanye nemikhakha yezolimo. Igunya lokuphepha lokudla lingaphatha ubungozi bokuphepha kokudla kwalo lonke uchungechunge lokudla kubandakanya ngesikhathi esiphuthumayo.

Abakhiqizi bezolimo nabadlayo kufanele bamukele imikhuba emihle, futhi izindlela zokulima akufanele nje ziqinisekise ukulethwa kokululeko komhlaba wonke, kodwa futhi kunciphisa umthelela emvelweni. Ngesikhathi sokuguqulwa kohlelo lokukhiqiza ukudla ukuze uvumelane nezinguquko zemvelo, abalimi kufanele bakwazi kahle indlela engcono yokubhekana nezingozi ezingaba khona ukuze kuqinisekiswe ukuphepha kwemikhiqizo yezolimo.

Ama-opharetha kumele aqinisekise ukuphepha kokudla. Ukusuka ekusebenzeni kuya kokuthengisa, zonke izixhumanisi kumele zihambisane nohlelo lokuqinisekisa ukuphepha kokudla. Ukucutshungulwa okuhle, izindlela zokugcina kanye nokulondolozwa kwezindawo zombukiso zisiza ukugcina inani lokudla okunempilo, liqinisekise ukuphepha kokudla, futhi kunciphise ukulahleka kwangemva kokuvunwa.

Abathengi banelungelo lokukhetha ukudla okunempilo. Abathengi badinga ukuthola imininingwane ngokudla okunempilo zokudla kanye nezingozi zezifo ngesikhathi esifanele. Ukudla okungaphephile kanye nokukhethwa kokudla okungenampilo kuzokhulisa umthwalo wezifo zomhlaba wonke.

Uma ubheka umhlaba, ukulondolozela ukuphepha kokudla akudingi ukubambisana komnyango kuphela emazweni, kodwa futhi nokubambisana emngceleni osebenzayo. Ebhekene nezinkinga ezingokoqobo njengokushintsha kwesimo sezulu emhlabeni jikelele kanye nokudla okuphelele kokudla okuphelele, wonke umuntu kufanele anake ukuphepha kokudla nezinkinga zokuphepha kokudla.


Isikhathi sePosi: Mar-06-2021